Legendy węgierskiej muzyki rozrywkowej!

Koncz Zsuzsa

Dzisiaj będzie nieco bardziej kulturalnie, celem zapoznania Was z węgierską muzyką. Mam świadomość, że część z Was nigdy nie była na Węgrzech i nie zna węgierskich wykonawców, dlatego wydaje mi się, że to dobry pomysł.

W tym wpisie przybliżę sylwetki kilkunastu najpopularniejszych węgierskich twórców i zaprezentuję ich najbardziej znane utwory. Zabraknie tutaj nowych produkcji - skupię się na przedziale od lat 60 - tych do lat 90 - tych. Niebawem przygotuję listę bardziej współczesnych utworów.

Lista jest subiektywna - znajdują się na niej twórcy prezentujący zarówno średnio ambitną muzykę pop, jak i poezję śpiewaną, rock progresywny i country rock.

Chciałem, aby wszystkiego było po trochu. Zdecydowaną większość tych piosenek z pewnością zna każdy Węgier. Starałem się wybierać tylko te najfajniejsze.

    

Playlista YouTube: Legendy węgierskiej muzyki rozrywkowej!

  17. Sipos F. Tamás / Exotic

discogs.com

Sipos F. Tamás urodził się 23 lutego 1964 w Budapeszcie, lecz kilka pierwszych lat życia spędził w Paryżu i Rzymie. Z wykształcenia jest protetykiem. 

W 1986 roku założył zespół Exotic, wykonujący muzykę pop i rock często w nieco prześmiewczej, humorystycznej formie. Kilka piosenek tej grupy przeszło do kanonu węgierskiej muzyki pop, więc o Exotic trzeba przynajmniej wspomnieć.

Exotic - Nézz rám tizedes

16. KFT

karaoketexty.cz

Zespół pop-rockowy założony w 1981 roku. Grupa natychmiast została zakwalifikowana do przedstawicieli tzw. nowej fali.

Muzyka grana przez KFT może nieco przypominać styl zespołu Exotic. W welu utworach KTF można usłyszeć humorystyczne nawiązania i odniesienia, również warstwa instrumentalna nie pozostawia wątpliwości co do tego, że nie mamy do czynienia z zespołem chcącym tworzyć utwory patetyczne, czy podniosłe. Nagrania KFT przepełnione są niekonwencjonalnymi brzmieniami.

Wymienione poniżej utwory na stałe zapisały się na kartach węgierskiej muzyki popowej i wciąż cieszą się niesłabnącą popularnością. Warto dodać, że w KFT udzielała się również Koncz Zsuzsa. 

KFT - Afrika 
KFT - Balatoni nyár

15. Szűcs Judith

pinterest.com

Urodziła się 15 sierpnia 1953 roku w Budapeszcie. W trakcie swojej kariery śpiewała utwory popowe, jednak udzielała się również w kilku legendarnych zespołach rockowych, jak na przykład Skorpió, Hungária, czy Beatrice (w tym zespole grała na pianinie).

Miałem małe opory przed umieszczaniem jej na tej liście, jednak uznałem, że potrzebna będzie przynajmniej jedna osoba prezentująca muzykę pop i pop taneczny. Warto jeszcze wspomnieć o tym, że jej brat - Szűcs Antal Gábor - jest twórcą kolejnego legendarnego węgierskiego zespołu rockowego, Dinamit. Grał również w supergrupie Skorpió.

Szűcs Judith - Gyere a diszkó klub elé
Szűcs Judith - Táncolj még

14. Republic

Republic, http://koronaradio.hu

Zespół ten być może nie do końca zasługuje na miano legendarnego, niemniej w minionych latach był niezwykle popularny. Zespół został założony w 1990 roku w Budapeszcie. Muzyka grana przez Republic może zostać zakwalifikowana jako pop-rock. Brzmienie zespołu jest łatwo rozpoznawalne, a teksty kojarzone przez każdego Węgra. Jego wokalistą i frontmanem był Bódi László, który - podobnie jak wokalista polskiego zespołu Republika - zmarł wskutek komplikacji wynikłych z choroby serca. Pomimo tego, że frontman grupy nie życzył sobie dalszej działalności zespołu po jego śmierci, niektórzy z jego kolegów postanowili się tym nie przejmować i prowadzić działalność pod szyldem zespołu przemianowanego na Republic 67.

Republic - Ha itt lennél velem

Republic- Szeretni valakit valamiért  

A teraz będą już tylko prawdziwe legendy... 

 

13. Révész Sándor / Piramis 

Révész Sándor urodził się 24 czerwca 1953 roku w Budapeszcie. Jego pierwszy solowy album został nagrany we współpracy z Demjénem Ferencem i Presserem Gáborem w 1985 roku. Wcześniej jednak odnosił sukcesy z zespołem Piramis, który został założony w 1970 roku i prezentuje przede wszystkim muzykę hardrockową, lecz największą sławę zyskały utwory będące raczej balladami rockowymi.

Piramis - Szállj fel magasra
Piramis - Ha volna két életem

12. Katona Klári

nlcafe.hu

Urodziła się 20 października 1953 roku. Znana zwłaszcza ze współpracy z dwoma najwybitniejszymi węgierskimi muzykami rockowymi: Demjénem Ferencem i Presserem Gáborem.

Udzielała się w takich legendarnych węgierskich zespołach rockowych, jak np Neoton, Locomotiv GT, Bergendy, V' Moto-Rock, współpracowała także z twórcą zespołu Piramis (Révész Sándor).

Katona Klári - Vigyél el 

Katona Klári - Legyen ünnep

11. Nagy Feró / Beatrice / Bikini

femforgacs.hu

Zespół Beatrice został założony w 1969 roku przez Nagy Ferró (wąsaty pan na zdjęciu). Ten sam muzyk odpowiedzialny jest również za założenie zespołu Bikini (zwanego Ős-Bikini - tzw. stare Bikini). Oba zespoły grały głównie punk rocka.

Nagy Feró odszedł z Bikini w 1985 roku, a zespół zmienił swoje brzmienie na mniej punk rockowe i bardziej przystępne. Wokalistą i frontmanem został śpiewający w zespole Rolls Frakció, D. Nagy Lajos.  Od tego momentu mamy do czynienia z Bikini (nie Ős-Bikini), grające również niektóre z kompozycji zespołu Rolls Frakció.

Nagy Feró és a Beatrice - 8 óra munka
Bikini - ki visz majd haza (D. Nagy Lajos)
Bikini - Adj helyet... (D. Nagy Lajos)
Bikini - közeli helyeken (D. Nagy Lajos) 

10. Kovács Kati

Urodziła się 25 października 1944 roku. Na Węgrzech wydała pod swoim nazwiskiem 108, a za granicą 25 płyt. Pojawiła się na 328 albumach. Łącznie śpiewa w ponad 500 piosenkach.

W trakcie swojej imponującej kariery artystycznej związana z takimi legendami węgierskiej sceny rockowej, jak Locomotiv GT oraz V’Moto-Rock.

Występowała także na scenie, oraz na szklanym ekranie. Zagrała w ponad 20 filmach i przedstawieniach teatralnych. Występowała m.in. u Mészáros Márty - najbardziej cenionej węgierskiej reżyserki.

Uhonorowana m.in. Nagrodą Kossutha, czyli najbardziej prestiżowym wyróżnieniem, jakie może otrzymać węgierski artysta.

Kovács Kati - Úgy szeretném meghálálni

9. Bródy János / Illés / Fonográf 

cultura.hu

Bródy János urodził się 5. kwietnia 1946 roku w Budapeszcie. W historii węgierskiej muzyki zapisał się jako założyciel i muzyk zespołów Illés (beat) oraz Fonográf (rock progresywny i country rock). Muzyk ten jest autorem tekstów wielu węgierskich piosenek. Często współpracował z Koncz Zsuzsą, która do dzisiaj śpiewa na koncertach piosenki zespołów Illés i Fonográf (nierzadko występując na nich razem z Bródym). Uhonorowany m.in. Nagrodą Kossutha.
 
Fonográf - Jöjj kedvesem

8. Cserháti Zsuzsa

wikipedia.org

Urodziła się 22 czerwca 1948 roku w Budapeszcie. 

Zaliczana była do tzw. drugiej generacji węgierskich piosenkarek popowych i - obok  Kovács Kati - uważana za posiadaczkę najlepszego głosu na Węgrzech i chociażby dlatego warto zapoznać się z jej twórczością. Jej dokonania to łącznie 17 albumów (z czego 9 to albumy studyjne)

Zmarła 23 lipca 2003 roku w Budapeszcie. 

Cserháti Zsuzsa - Árva fiú
Cserháti Zsuzsa - Kicsi gyere velem rózsát szedni
Cserháti Zsuzsa - Édes Kisfiam

7. Máté Péter

youtube.com

Máté Péter urodził się 4 lutego 1947 roku w Budapeszcie. Tworzył muzykę pop. Skomponował i napisał teksty do ponad 150 utworów, dzięki czemu uzyskał na Węgrzech miano artysty kultowego. Śpiewane przez niego kompozycje charakteryzują się głębią emocjonalną i podniosłym nastrojem.

Zmarł 9 września 1984 w Budapeszcie (przyczyną śmierci był atak serca). Dwa dni wcześniej w mieście Hódmezővásárhely zagrał swój ostatni koncert.

Máté Péter - Ő

Máté Péter - Most élsz

6. Zalatnay Sarolta

pinterest.com

Urodziła się 14 grudnia 1947 roku w Budapeszcie. Współpracowała z wieloma największymi węgierskimi zespołami rockowymi, m.in. Locomotiv GT, Bergendy, Omega, Skorpió.

Obdarzona jest niezwykle silnym i dźwięcznym mezzosopranowym głosem, z tego powodu uważana za jedną z najwspanialszych węgierskich wokalistek.

Uhonorowana została Nagrodą Kossutha.

Zalatnay Sarolta - Hosszú, forró nyár
Zalatnay Sarolta - Nem vagyok én apáca
Zalatnay Sarolta - Tölcsért csinálok a kezemből

5. Skorpió

hardrock.hu

Zespół Skorpió założono w 1971 roku. Ze względu na fakt, że grają w nim muzycy występujący wcześniej w kilku cenionych grupach, np Hungaria i Locomotiv GT, Skorpió uważane jest za tzw supergrupę. Na Węgrzech są takie 3 - poza opisywanym później Locomotivem, zalicza się do nich także zespół Taurus.

W Skorpió grają m.in. Szűcs Antal Gábor (brat Szűcs Jutith), nagrodzony Nagrodą Kossutha Frenreisz Károly, czy też znany z występów w kilkunastu zespołach rockowych Tátrai Tibor. Muzycy Skoripó występowali również z Zalatnay Saroltą.

Skorpió - Azt beszéli már az egész város
Skorpió - Ünnepnap
 

4. Edda Művek

karaoketexty.cz

Węgierska grupa rockowa utworzona w 1973 roku w Miszkolcu - typowym, niewielkich rozmiarów mieście przemysłowym Europy Środkowej. Początku zespołu nie były łatwe. Na pierwszy koncert zespołu w Budapeszcie, który miał miejsce w 1979 roku, przyszło jedynie 178 osób. Wszystko zmieniło się wraz z wydaniem kultowej obecnie płyty Edda Művek 1., która zyskała status diamentowej. W związku z problemami niektórych członków grupy, po jakimś czasie postanowiono utworzyć zespół "na nowo". Powstała wówczas Nowa Edda, która również odniosła sukces.

Charakterystyczne było dla zespołu organizowanie koncertów w dziwnych lokalizacjach, np w opuszczonych szpitalach, więzieniach itp. Muzykę zespołu Edda charakteryzuje wyrazisty głos wokalisty (Pataky Attila) i chwytliwy rytm.

Edda - A kör
Edda - Gyere őrült

3. Koncz Zsuzsa

mozicsillag.hu

Od kilkudziesięciu lat niekwestionowana królowa węgierskiej muzyki rozrywkowej. Zna ją każdy. Śpiewała piosenki dla dzieci, poezję największych węgierskich poetów i kompozycje Bródy`ego. Teksty śpiewanych przez nią utworów traktują także o polityce, miłości i uczuciach. Z powodu tekstów nieprzychylnych ustrojowi komunistycznemu, wiele jej utworów było poddawanych cenzurze, w konsekwencji czego ich emitowanie było na Węgrzech zabronione. Obdarzona niezwykłym urokiem osobistym i charyzmą, mimo upływających lat wciąż ma pewne miejsce na scenie węgierskiej muzyki rozrywkowej.

Śpiewała również w zespołach Illés, Fonográf, KFT i wielokrotnie współpracowała z Bródym Jánosem. Uhonorowana m.in. Nagrodą Kossutha

Pod pseudonimem Joujana śpiewała w języku francuskim, a poza tym okazjonalnie po niemiecku i po angielsku.

Koncz Zsuzsa - Valahol egy lány 
Koncz Zsuzsa - Ég És Föld Között

2. Demjén Ferenc / V'Moto-Rock / Bergendy

http://musormegrendeles.hu

Legenda. Kompozytor, autor tekstów, multiinstrumentalista. Postać, z którą współpracował chyba każdy węgierski muzyk. Wiele utworów prezentowanych w tym wpisie to tak naprawdę jego dzieła. Brał udział w powstawaniu ponad 150 albumów. Uhonorowany wieloma nagrodami, m.in. Nagrodą Kossutha

Trudno wybrać tylko jeden utwór tego twórcy.

Demjén Ferenc - Repülj el álmodban hozzám

Demjén Ferenc - Féktelen Éj 

Demjén Ferenc - Jégszív
V'Moto-Rock - Tűzvarázsló  

1. Presser Gábor / Omega / Locomotiv GT

civishir.hu

Legenda. Kolejna - obok Ferenca Demjéna - postać węgierskiej muzyki, która współpracowała z chyba każdym innym muzykiem i której wpływy można usłyszeć u wielu wykonawców.  

Urodził się 27 maja 1948 roku. Presser Gábor jest założycielem zespołów Omega i Locomotiv GT (oba prezentują rock progresywny) - bodaj największych i najbardziej uznanych węgierskich zespołów rockowych wszechczasów. Uhonorowany został m.in. Nagrodą Kossutha.

Do najbardziej znanych utworów, które skomponował, należy bez wątpienia Gyöngyhajú lány (Dziewczyna o perłowych włosach). Wokalistą, który śpiewa ten utwór jest Kóbor János. Także on jest laureatem Nagrody Kossutha.

Omega - Gyöngyhajú lány

Omega - Babylon (tutaj to nie on był kompozytorem, ale też Omega)

Omega - Lena 
LGT - Magyarország

LGT - Neked írom a dalt